چه کسانی می‌توانند نویسنده مقاله باشند؟

پیش از شروع، لازم به ذکر است که اکثر مجلات بیومدیکال در خصوص پذیرش یک فرد به عنوان نویسنده، به تعریف گروه International Committee of Medical Journal Editors  که به اختصار از آن به عنوان ICMJE و یا گروه Vancouver یاد می‌شود، پایبند هست. به عبارتی، ویراستاران این ژورنال‌ها از شما می‌خواهند که طی یک نامه و یا بیانیه امضا شده، اعلام کنید که قوانین این گروه برای نویسندگی در مقالات را پذیرفته‌اید.

نقش نویسندگان و مشارکت‌کنندگان

تألیف اعتبار می بخشد و با دستاوردهای علمی، اجتماعی و مالی مهمی همراه است. نویسندگی همچنین مستلزم پذیرش مسئولیت و پاسخگویی در قبال آثار منتشر شده، است. هدف از توصیه‌های زیر این است که اطمینان حاصل شود که مشارکت‌کنندگانی که مشارکت فکری قابل توجهی در مقاله داشته‌اند به عنوان نویسنده اعتبار داده می‌شوند، اما همچنین مشارکت‌کنندگانی که به عنوان نویسنده اعتبار دارند، نقش خود را در مسئولیت‌پذیری و مسئولیت‌پذیری در قبال آنچه منتشر شده است، درک می‌کنند.
از آن‌جا که در قسمت نویسنده‌ها بیان نمی‌شود که  چه مشارکتی مورد نیاز است که تا یک نفر واجد شرایط نویسنده بودن شود، برخی از مجلات اکنون اطلاعاتی را درمورد مشارکت هر فرد که نامش را به عنوان شرکت‌کننده در یک مطالعه ارسال شده است، حداقل برای تحقیقات اصیل (Original Research)، درخواست و منتشر می‌کنند. چنین سیاست‌هایی بسیاری از ابهامات پیرامون مشارکت‌ها را برطرف می‌کند، اما مسئله کمیت و کیفیت مشارکتی را که برای یک فرد که آیا واجد شرایط نویسندگی است یا خیر، حل نشده باقی می‌گذارد. بنابراین ICMJE معایرهایی را برای نویسندگی (authorship) ایجاد کرده است که می‌تواند توسط همه مجلات، از جمله مجلاتی که نویسندگان را از سایر مشارکت‌کنندگان در مطالعه متمایز می‌کند، استفاده شود.

چه کسی به عنوان نویسنده شناخته می‌شود؟

 ICMJE توصیه می‌کند که نویسنده مقاله بودن باید بر اساس 4 معیار زیر باشد:

• مشارکت قابل توجه در ایده یا طراحی مطالعه، یا جمع‌آوردی، تجریه و تحلیل، یا تفسیر داده‌ها برای مطالعه؛ و
• نگارش پیش‌نویس مقاله یا بازنگری انتقادی آن برای محتوای ذهنی مهم؛ و
• تأیید نهایی نسخه‌ای که قرار است منتشر شود؛ و
• توافق برای پاسخگویی در مورد تمام جنبه‌های کار  و حصول اطمینان از اینکه سؤالات مربوط به صحت یا یک‌پارچگی هر بخشی از کار به درستی بررسی و حل شده است.

نویسنده علاوه بر مسئولیت‌پذیری در قبال بخش‌هایی از کار که انجام داده است، باید بتواند تشخیص دهد که کدام یک از نویسندگان، مسئول بخش‌های دیگر از مطالعه هستند. علاوه بر این، نویسندگان باید به یکپارچی مشارکت همکاران خود اطمینان داشته باشند. دقت کنید که مشارکت تنها در دریافت بودجه و یا جمع‌آوردی داده‌ها، دلیل بر نویسنده بودن در یک مقاله نمی‌شود. همینطور، نظارت کلی بر روند اجرای کار و یا نگارش مقاله نیز به عنوان معیار کافی برای نویسندگی، لحاظ نمی‌گردد.

همه کسانی که به عنوان نویسنده تعیین می‌شوند باید هر 4 معیار نویسندگی را داشته باشند و همه کسانی که این چهار معیار را دارند، باید به عنوان نویسنده معرفی شوند. این ضوابط، به منظور حفظ حق نویسندگی برای کسانی است که مستحق این اعتبار هستند و می‌توانند مسئولیت کار را به عهده بگیرند. این معیارها برای استفاده به عنوان وسیله‌ای برای رد صلاحیت همکارانی که به طریق دیگر معیارهای نویسندگی را دارند استفاده نمی‌شود. بنابراین، تمامی افرادی که معیار اول را دارند، باید فرصت شرکت در بررسی، تدوین و تأیید نهایی مقاله را داشته باشند.
افرادی که طرح را پیش‌ می‌برند و مسئول این طرح تحقیقاتی هستند، باید افرادی که واجد معیارهای نویسندگی هستند را شناسایی نموده و در حالت ایده‌آل باید این کار را هنگام برنامه‌ریزی پروژه انجام دهند، و اصلاحات را همزمان که طرح پیشرفت می‌کند، انجام دهند.
به خاطر داشته باشید که وظیفه سردبیران مجلات این نیست که تعیین کنند چه کسی صلاحیت نویسنده بودن در مطالعه را دارد و چه کسی ندارد. اگر درمورد اینکه چه کسی واجد شرایط نویسندگی است، توافقی حاصل نشد، باید از مؤسسه یا مؤسسه‌هایی که کار در آن انجام شده است خواسته شود تا بررسی کنند، نه سردبیر مجله!

ترتیب نویسندگان

معیارهای مورد استفاده برای تعیین ترتیب نام نویسندگان در فهرست اسامی مقاله (Byline)، ممکن است متفاوت باشد و باید به طور جمعی توسط گروه نویسنده تصمیم‌گیری شود. از آن‌جا که ترتیب به روش‌های مختلفی تخصیص داده می‌شود، نمی‌توان به طور دقیق استنباط کرد که چه کسی در کدام جایگاه باشد. گاهی نیز ممکن است نویسندگان با تصمیم گروه، بخواهند ترتیب تألیف را در پاورقی مقاله توضیح دهند. اما، در تصمیم‌گیری درمورد ترتیب، نویسندگان باید توجه داشته باشند که بسیاری از مجلات تعداد نویسندگان فهرست شده را محدود می‌کنند. به طور مثال، National Library of Medicine، که به اختصار NLM نیز گفته می‌شود، تنها 24 نویسنده اول بعلاوه نویسنده آخر را در فهرست وارد می‌کند (در مواردی که تعداد نویسنده بیش از 25 نفر باشد).
اگر نویسندگان پس از ارسال یا انتشار مقاله، درخواست حذف یا اضافه کردن یک نویسنده را داشته باشند، ویراستان ژورنال، باید توضیح و بیانیه موافقت شده بهمراه امضا برای تغییر درخواستی را از همه نویسندگان فهرست شده و از نویسنده حذف/اضافه شده، دریافت کنند.

محل درج نام نویسندگان مقاله (Byline)

نویسنده مسئول (Corresponding Author)

نویسنده مسئول، فردی است که مسئولیت اصلی ارتباط با مجله را در طول فرآیند ارسال مقاله، داوری همتا، و چاپ برعهده می‌گیرد. نویسنده مسئول معمولاً اطمینان می‌دهد که تمام الزامات اداری مجله، مانند ارائه جزئیات نویسندگان، تأییدیه کمیته اخلاق، اسناد ثبت کارآزمایی بالینی، و ارائه روابط و فعالیت‌ها (Disclosure of relationships)، به درستی تکمیل و گزارش شده‌اند؛ ‌اگرچه این وظایف ممکن است گاهی به یک یا چند نفر واگذار شود. نویسنده مسئول باید در طول فرآینده ارسال و داوری، برای پاسخگویی به موقع به پرسش‌های مرتبط با مقاله، در دسترس باشد و همچنین پس از انتشار، برای پاسخ به نقدها و همکاری با هر درخواستی از سوی مجله برای داده یا اطلاعات اضافی در دسترس باشد. اگرچه نویسنده مسئول، مسئولیت اصلی مکاتبات با مجله را بر عهده دارد، اما ICMJE توصیه می‌کند که ویراستاران نسخه‌هایی از تمام مکتبات را برای همه نویسندگان فهرست شده، ارسال کنند.

هنگامی که یک تیم متشکل از تعداد زیادی نویسنده، طرح را به سرانجام رسانده‌اند، تیم باید قبل از شروع کار تصمیم بگیرد که چه کسانی نویسنده هستند، و قبل از ارسال مقاله برای انتشار، تأیید کنند که چه کسی نویسنده مسئول است. همه اعضای گروهی که به عنوان نویسنده از آن‌ها نام برده می‌شود، باید هر چهار معیار برای نویسندگی، از جمله تأیید نسخه نهایی را داشته باشند و بتوانند مسئولیت عمومی طرح را به عهده بگیرند و به صحت کار همکاران دیگر اطمینان کامل داشته باشند. همچنین از نویسندگان انتظار می‌رود که فرم‌های Disclosure (افشاء) را تکمیل کنند.
برخی از تیم‌های بزرگ با چندین نویسنده، نام گروه، با یا بدون نام افراد، را به عنوان نویسنده تعیین می‌کنند. هنگام ارسال مقاله‌ای که توسط یک گروه نگارش شده است، نویسنده مسئول باید نام گروه را در صورت وجود مشخص کند، و به وضوح اعضای گروه را که می‌توانند اعتبار و مسئولیت طرح را به عنوان نویسنده بر عهده بگیرند، مشخص کند.

نحوه نمایش نویسنده مسئول در مقاله که به صورت یک ستاره بالای نام نویسنده و یا خط زیر نام نویسنده مسئول مشخص می‌شود.

مشارکت‌کنندگانی که نویسنده نیستند

مشارکت‌کنندگانی (Contributorship) که همه 4 معیار بالا را برای نویسندگی نداشته باشند، نباید به عنوان نویسنده فهرست شوند، اما باید از آن‌ها قدردانی کرد. از جمله فعالیت‌هایی که به تنهایی (بدون مشارکت‌های دیگر) یک فرد را واجد شرایط برای نویسنده بودن نمی‌کند شامل:

• دریافت بودجه (Acquisition of funding)
• نظارت کلی (General Supervision) بر یک گروه تحقیقاتی
• پشتیبانی اداری (Administrative Support)
• کمک کردن در نگارش مقاله (Writing Assistance)
• ویرایش فنی (Technical Editing)
• ویرایش زبانی، و تصحیح است. (Language Editing & Proofreading)

کسانی مشارکت کافی برای قرار گرفتن در لیست نویسندگان را ندارند، ممکن است جداگانه یا با هم تحت عنوان یک گروه با یک عنوان از آن‌ها تقدیر و تشکر شود (مثلا محققان بالینی یا محققان شرکت کننده) و مشارکت‌های آن‌ها باید مشخص شود، مثلا به عنوان:

• Served as Scientific
• Critically reviewed the study proposal
• Collected Data
• Provided and cared for study patients
• Participated in writing or technical editing of the manuscript

گاهی اوقات، برخی از نشریات مانند BMJ، از گروه مشارکت کنندگان در طرح می‌خواهند که یک یا چند نفر را انتخاب کنند که مسئولیت کل طرح را به عهده بگیرند، که به این افراد Guarantors گفته می‌شود.

محل تشکر و قدردانی (Aknowledgement) از مشارکت‌کننده‌هایی که نام آن‌ها به عنوان نویسنده در مقاله، ذکر نشده است.

مسائل مرتبط با نویسندگی

نویسندگی یک ویژگی بسیار مورد توجه است، زیرا با شناخت خلاقیت همراه است. بعلاوه، با مزایای متعددی مانند شناسایی همتایان و سود مالی همراه است. این احتمالات، محققین را به نوشتن مقاله ترغیب می‌کند، اما برخی از آن‌ها به رفتارهای غیراخلاقی در نویسندگی متوسل می‌شوند. یکی از این اقدامات غیر اخلاقی "سایه‌نویسی" (Ghostwriting) است. سایه‌نویسی پدیده‌ای است که در آن از افرادی که مقالاتی را می‌نویسند به عنوان نویسنده نام برده نمی‌شود و حتی روابط آن‌ها با مقاله نیز در قسمت تقدیر و تشکر آورده نمی‌شود و افراد مشهوری که در انجام مطالعه یا در تهیه مقاله مشارکت نداشته‌اند، به عنوان نویسنده ذکر می‌شوند. این پدیده نه تنها به این دلیل مضر است که مشارکت نویسندگان "سایه‌نویس" (Ghostwriter) ها را سرکوب می‌کند، بلکه به این دلیل که توسط یک "نویسنده مهمان" (Guest Author) به مقاله اعتبار نادرست می‌بخشد. خوانندگان راهی برای آگاهی از سوگیری‌هایی که ممکن است رخ داده باشد، ندارند.

نویسنده مهمان (Guest Authorship)

نویسنده مهمان، فردی است که نام وی در مقاله ذکر می‌شود (بدون همکاری قابل توجه با مطالعه) تا اعتبار و شانس پذیرش مقاله توسط ژورنال افزایش پیدا کند.

سایه‌نویسی (Ghost Authorship)

سایه‌نویس‌ها (Ghost authors) افرادی هستند که در تحقیق، تجزیه و تحلیل داده‌ها و یا نوشتن مقاله مشارکت داشته‌اند اما نام آن‌ها به عنوان نویسنده ذکر نشده است. در نتیجه، سایه‌نویسی باعث می‌شود که مشارکت یک همکار جوان علی‌رغم انجام تحقیق و ارائه پیش‌نویس مقاله، سرکوب شود. یکی از انواع سایه‌نویسی این است که در آن فردی که ارتباطی با تحقیق ندارد، اولین پیش‌نویس مقاله را می‌نویسد، به عنوان ویراستار فعالیت می‌کند و مقاله را با کیفیت بهتری ارائه می‌دهد تا در زمان نویسنده‌های مقاله صرفه جویی شود. نوع دیگر که خطرناک‌ترین نوع سایه‌نویسی است، نویسنده منصوب شده توسط یک شرکت ذی‌نفع، پیش‌نویس مقاله را به نحوی می‌نویسد که مورد تأیید شرکت باشد و در نهایت، این شرکت به محقق مشهور مراجعه می‌کند تا اجازه دهد نام او در مقاله به عنوان نویسنده قید شود؛ و نام فردی که مقاله را نگارش کرده است نه در فهرست نویسندگان و نه در قسمت تشکر و قدردانی آورده نمی‌شود. بنابراین تصور می‌شود که آن محقق که نام او در قسمت نویسندگان آمده است، مقاله را نگارش کرده است.